In een vorig artikel legden we het verschil tussen potgrond en bodemverbeteraar al uitgebreid uit. Maar dan is er nog die derde categorie: meststof. Waarvoor dient deze juist, en hebben mijn planten dat wel nodig?

Boost je planten!

Meststoffen zijn een bron van voeding, en geven een boost aan jouw planten. Het is echter belangrijk dat jouw bodem goed in evenwicht is om deze voedingsstoffen te kunnen opnemen. En daar komen die bodemverbeteraars weer van pas. Om het cru uit te drukken: als je een zuivere zandgrond hebt, spoelt het water en de meststoffen die je geeft gewoon weg. Begin dus altijd eerst met de bodem te verbeteren en pas daarna met meststoffen toevoegen.

De meststoffen kunnen we in 2 grote categorieën onderdelen: kunstmeststoffen en organische meststoffen. Deze laatste zijn afkomstig van plantaardige resten of reeds verteerde dierlijke uitwerpselen. Kunstmest wordt dan weer gemaakt van niet-organisch (oftewel chemisch) materiaal.

In beide categorieën gaat men vooral met de verhoudingen tussen de elementen stikstof (N), fosfaat (P) en kalium (K), gaan spelen. Samen vormen ze de bekende NPK-waarde. Voor elke plantengroep of groente worden er wel specifieke meststoffen gemaakt. En dat is heel handig want als leek weet je bijvoorbeeld niet dat er groot verschil zit tussen de meststof die je aan de prei geeft, en degene die je gebruikt voor de tomaten. Je kan hier echter ook in gaan overdrijven want veel meststoffen kunnen overlappend gebruikt worden.

En verse stalmest?

Verse stalmest is eigenlijk een vrij eenzijdige organische meststof. Deze kan je perfect gebruiken bij bijvoorbeeld rabarber, sla of preiplanten. Er zijn wel enkele aandachtspunten:

1. De stalmest is beter niet vers maar goed verteerd (±1 jaar oud). Zo niet, is het opletten geblazen dat de wortels van jouw plantjes niet verbranden.

2. Opletten met verse stalmest in de serre! Deze kan virussen bevatten die bijvoorbeeld in de maïs zaten, en nog niet gedood zijn. Deze virussen zetten zich heel makkelijk over op jouw tomatenplanten.

Ga dus zeker niet zomaar met verse mest aan de slag!

Wat is het verschil tussen chemische & organische meststof?

Chemische meststof, ook wel kunstmest genoemd, is samengesteld uit voedingsstoffen die synthetisch vervaardigd zijn, terwijl organische meststof vervaardigd wordt uit natuurlijke materialen. Wij zetten de voor- en nadelen van de twee soorten op een rijtje voor je:

Chemische meststoffen

De voordelen?

• Snel resultaat: chemische meststoffen worden direct opgenomen door de plant, waardoor het resultaat snel zichtbaar is.

• Specifieke voedingsstoffen: doordat chemische meststoffen kunstmatig zijn, kan je ze heel exact kan samenstellen met de nodige voedingsstoffen. Zo bevatten ze een bom aan voedingselementen voor je planten en kunnen ze samengesteld worden naar de specifieke behoeften van elke plant.

• Lange houdbaarheid: chemische meststoffen zijn vaak langer houdbaar. 

De nadelen?

• Korte werkingsduur: chemische meststoffen worden dan wel direct opgenomen door de plant, maar hebben ook een kortere werkingsduur. Een instant mooi resultaat dus maar van kortere duur!

• Verslaving: wist je dat je plantjes verslaafd kunnen worden aan de boost van chemische meststoffen?!

• Overdosering: het overmatig gebruiken van chemische meststoffen kan leiden tot bodemverontreiniging. Bovendien kunnen ook je planten verbranden of kan je ze makkelijker gaan overbemesten, wat ook in het nadeel speelt van je planten.

Organische meststoffen

De voordelen?

• Boost voor je bodem: organische meststoffen voeden niet enkel je plant, maar ook de bodem. Ze dragen bij aan een betere bodemstructuur en bodemleven, wat ook weer je planten tegoedkomt.

• Lange werkingsduur: deze meststoffen hebben een langere werkingsduur dan chemische alternatieven.

• Milieubewuster: bij organische meststoffen is de kans op verbranding van je planten veel kleiner. Ze zijn ook milieuvriendelijker.

De nadelen?

• Geen instant resultaat: organische planten hebben dan wel een langere werkingsduur, maar ze worden ook trager opgenomen. Dat wil zeggen dat je geen instant resultaat hebt, zoals dat bij chemische meststoffen wel het geval is.

• Minder kalium: het kaliumgehalte ligt bij organische meststoffen lager dan bij kunstmeststof. Kalium, ook wel bekend als potas, is net nodig om sterke planten (met grote vruchten) te ontwikkelen.

• Minder nauwkeurig: chemische meststoffen kunnen exact samengesteld worden volgens behoefte van de plant. Omdat er bij organische meststoffen enkel gebruik wordt gemaakt van natuurlijke materialen, kan de samenstelling variëren.

De NPK-formule

Op vele meststoffen wordt de NPK-formule vermeld. Maar wie zijn deze hoofdrolspelers, en wat doen ze?

• N = Stikstof: stimuleert de bladgroei, en zorgt voor een frisgroene kleur

• P = Fosfor: zorgt voor sterke wortels, en een goede knopvorming

• K = Kalium: regelt de wateropname en zorgt voor sterke plantencellen. Kalium speelt een grote rol bij het vormen van mooie sappige en grote vruchten. Het is ook een belangrijke factor bij de weerstand tegen schimmels en ziektes.

Dan hebben we ook nog de andere vaak voorkomende elementen:

• Mg = Magnesium: maakt bladgroen aan voor de fotosynthese

• S = Zwavel: zorgt voor plantaardige eiwitten en aminozuren

• Ca = Calcium: neutraliseert de bodem zodat deze niet te zuur kan worden

Het is handig om te weten welke elementen welke functie hebben bij jouw planten. Zie je bijvoorbeeld dat jouw plant gele bladeren krijgt? Dan kan het zijn dat deze nood heeft aan extra stikstof. Op die manier kan je gericht een oplossing gaan zoeken, en voor het juiste product kiezen.

Welke vorm meststof kies ik het best?

Naast diverse samenstellingen, kun je de meststoffen ook onderscheiden door hun vorm. 

• Korrelmeststof:
Korrelmeststoffen zijn droge, korrelige meststoffen die langzaam voedingsstoffen vrijgeven. Ze zijn handig voor de tuin & het gazon omdat ze gemakkelijk over een groot gebied kunnen worden verspreid, met behulp van een meststofstrooier bijvoorbeeld. Korrelmeststoffen zijn ideaal voor langdurige voeding, aangezien ze geleidelijk aan oplossen en hun voedingsstoffen langzaam aan de bodem afgeven.

• Vloeibare meststof:
Vloeibare meststoffen zijn geconcentreerde meststoffen die nog verdund dienen te worden met water. Deze vloeibare soorten worden snel opgenomen door de plant. Ze zijn perfect voor kamerplanten, bloembedden en moestuinen waar een snelle voedingsboost nodig is. Ze zijn makkelijk te verspreiden met sproeiers of gieters. Bovendien heb je met de vloeibare meststoffen een nauwkeurige controle over het toedienen van de voedingsstoffen.  

• Meststofstaafjes:
Meststofstaafjes zijn compacte en voorgedoseerde staafjes met voedingsstoffen. Je hoeft ze enkel nog in de grond van de plantenpot te duwen. Super makkelijk dus! Hierdoor zijn ze bijzonder handig voor kamerplanten, kuipplanten... Deze meststofstaafjes geven de voedingsstoffen langzaam en gelijkmatig af, zonder het risico op overdosering. 

Voor welke planten is het wel belangrijk om speciale meststoffen te gebruiken?

Bij knol- en vruchtgroenten (zoals aardappelen, aardbeien…) is het van groot belang om een aangepaste meststof te gebruiken. Deze zijn rijk aan kalium zodat je grote en sterke vruchten krijgt. Bij deze planten is het namelijk niet de bedoeling om veel blad te laten groeien. Hoe meer bladgroei, hoe minder plek voor de vruchten om te groeien, hoe minder licht en hoe groter de kans op (schimmel)ziektes. Vinasse kali (organische meststof) en Patentkali, ook wel potas genoemd (kunstmeststof), zijn dan ook de ideale enkelvoudige meststoffen specifiek voor vruchtgroenten. Deze dien je te combineren met andere meststoffen. 

Heb je het liever wat makkelijker? Dan kan je ook direct een samengestelde meststof gebruiken zoals Leguma. Deze bevat alle nodige voedingselementen en heeft een hoog K-gehalte!

Ook voor het gazon doen we een beroep op specifieke meststoffen die het gras groener maken (typische voorjaarsmeststof), of die het mos weghouden uit jouw mooie grasmat (deze hebben een hoog K-gehalte)

En meststof met een onkruidbestrijding?

Sinds 2019 is het gebruik van selectieve onkruidbestrijders verboden. Dus ook de meststoffen met een bestrijdingsmiddel erin. De typische 4-in-1 bestaat dus niet meer, en heeft een make-over gekregen met een aangepaste samenstelling die meer gericht is op preventie.

Door jouw gazon goed te verzorgen (bemesten) en voor een dichte grasmat te zorgen, voorkom je onkruid. Het gras bemest je maar beter in het voorjaar zodat je tijdens de lente- en zomermaanden kan genieten van een mooi gazon, en het onkruid ook minder kans krijgt om zich te vestigen. Bemest jouw gazon ongeveer elke 3 maanden.

Naast het bemesten van jouw gazon verkrijg je ook een dichte grasmat door alle kale of minder goed begroeide graszones in te zaaien met een snelkiemend grasmengsel. Door de kale plekken door te zaaien met het juiste graszaad zorg je ervoor dat straatgras en onkruid geen kans krijgen om te kiemen en uit te breiden. Straatgras kiemt al bij 8 °C. Engels raaigras pas bij 10 °C. Door het speciale graszaadmengsel SOS te zaaien, een gras dat al vanaf 4 °C kiemt, ben je het straatgras te slim en snel af!

Opgelet: tijdens het inzaaien mag je zeker GEEN zwaar stikstofhoudende (N) meststoffen gebruiken!  Een goede meststof, die bijvoorbeeld ook vaak onder de graszoden gebruikt wordt, is een lage dosis Recovery meststof (ideaal voor het inwortelen, en een mooi groen gazon) of Gazonvoeding Herstel.

Deze artikels kunnen je wellicht ook interesseren! 👇

• Happy Bio, de nieuwe generatie meststoffen
  
• Welke meststof heeft mijn gazon nodig?