Groenbemesters voor een gezonde bodem

Groenbemesters worden vaak in de moestuin gezaaid omwille van hun bodemversterkende eigenschappen. Ze zorgen voor extra organisch materiaal en bescherming, maar ze hebben nog tal van andere voordelen!

Een groene boost

Je gebruikt deze plantjes niet voor consumptie maar om de bodem een boost te geven voor de volgende teeltperiode. Hun positieve eigenschappen komen vrij door ze in te ploegen of te gebruiken als mulch. Zo zijn groenbemesters een goed alternatief voor klassieke meststoffen zoals bloedmeel en patentkali. Tijdens het najaar en de winter mag jouw moestuin er dan wel kaal bijliggen maar dit wil niet zeggen dat je er geen omkijken meer naar hebt. Het is de uitgelezen periode om de moestuin voor te bereiden op het drukke voorjaar. Door een groenbemester te zaaien, zorg je ervoor dat jouw bodem gezond en klaar is voor de eerste voorjaarsgroenten. Ook tijdens de zomer mag je al beginnen zaaien op de vrijgekomen moestuinplekken.

We kunnen de groenbemesters in het algemeen opdelen in 3 grote groepen: de vlinderbloemigen, niet-vlinderbloemigen (kruisbloemigen) en grassen.

Vlinderbloemigen (witte en rode klaver, wikke…) zorgen vooral voor stikstof terwijl niet-vlinderbloemigen (gele mosterd…) de hoeveelheid organische stof in de bodem doen stijgen. Grassen nemen veel voedingsstoffen op maar houden deze vast. Ook het overtollige water nemen ze op, wat vooral tijdens natte herfst- en winterperiodes goed van pas komt. Ook zij zorgen voor meer organisch materiaal in de grond.

Elk zijn specialiteit

Elke groenbemester heeft zo zijn eigen specialiteit. Wij zetten alvast enkele voordelen op een rijtje:

Humus: door de gewassen onder te spitten, komt er organisch materiaal vrij in de grond. Dit zorgt voor een luchtige bodem, wat dan weer positief is voor het bodemleven. Humus is essentieel voor een gezonde bodem want deze houdt water en voedingsstoffen vast. Vooral afrikaantjes en raaigras zijn hiervoor geschikt.
Stikstof: vlinderbloemigen halen stikstof uit de lucht en laten deze vrij in de bodem na het afmaaien.
Voedsel: groenbemesters houden voedingsstoffen vast die anders weggespoeld worden bij regenweer. Sommigen zijn zo diep geworteld dat ze zelfs de harde lagen in de bodem kunnen doorbreken en daar voedingsstoffen kunnen halen.
Bescherming: deze gewassen zijn bodembedekkend en beschermen de grond tegen negatieve invloeden van buitenaf zoals erosie en regen. Dit creëert een luchtige bodem. Het weerhoudt onkruid er ook van om te gaan woekeren. Afrikaantjes werken zelfs ontsmettend en houden de aaltjes weg uit jouw (moes)tuin.
Meer fauna: veel van deze plantjes bevatten nectar waarop bijen, hommels en vlinders afkomen. Zo doe je ook de bedreigde bij een plezier en zorg je voor een goede kruisbestuiving in jouw tuin. Phacelia wordt niet voor niets de bijenvriend genoemd.
Esthetisch: groenbemesters zorgen voor kleur in jouw (moes)tuin tijdens kale en grauwe periodes.
Milieuvriendelijk: met groenbemesters haal je op een natuurlijke manier het beste uit jouw bodem.

Groenbemesters mogen dan wel veel voordelen hebben, er is ook een nadeel aan verbonden:
We besteden heel wat aandacht aan de vruchtwisseling van de moestuin, dat is bij de groenbemesters niet anders. Vooral bij de kruisbloemigen moeten we hiervoor opletten. Deze mogen namelijk 4 jaar lang niet op een bodem gezaaid worden waar voordien koolgewassen geteeld werden. Met gras en Phacelia heb je dit probleem niet want deze hebben geen soortgenoten onder de groentegewassen. Zij zorgen nog eens voor een extra vruchtafwisseling, wat de bodem enkel ten goede komt.

Denk dus goed na vooraleer je met een groenbemester aan de slag gaat en hou rekening met de grondsoort, het zaaitijdstip en de vruchtwisseling.

Tip van Marcel

Gebruik eens een groenbemester in de serre! Zodra de tomaten weg zijn, kan je deze op de vrijgekomen plek inzaaien. Dit zorgt voor extra vruchtwisseling in de serre.

In eerste instantie halen groenbemesters hun nodige voedingsstoffen uit de grond zodat de plantjes kunnen groeien. Het lijkt er dus op dat ze voeding wegnemen uit de bodem in plaats van deze juist te versterken. Niets is minder waar want nadat de groenbemesters in de bodem verwerkt worden, zijn hun voedingsstoffen opnieuw beschikbaar voor een nieuwe teelt.

Populaire groenbemesters

• Gele mosterd

Dit is een snelle groeier die in een mum van tijd de volledige bodem bedekt en het onkruid onderdrukt. Dit gewas kan op korte tijd veel organisch stof aanmaken. Zaaien kan vanaf midden augustus tot en met september. Zorg voor een kruimelige grond en zaai 3 cm diep met een rijafstand van 10-25 cm.

• Phacelia

Ook wel bijenvriend of bijenbrood genoemd, kan toegepast worden op bijna alle grondsoorten (behalve klei). Je herkent deze groenbemester aan zijn mooie paarsblauwe bloemetjes. Deze plantjes zorgen niet enkel voor een gezondere bodem maar lokken ook veel bijen naar jouw tuin, die op hun beurt dan weer voor een goede bestuiving zorgen. Deze groenbemester zorgt voor veel organisch stof die verwerkt wordt tot humus. De plantjes zijn niet winterhard. Zaaien kan van april tot en met augustus. Zaai 2cm diep met een rijafstand van 15-25 cm.

• Wikke

Deze groenbemester kan gebruikt worden op klei- en leemgronden. Zijn sterkste eigenschap is zijn hoge stikstofopbrengst. De zaden worden vaak in vogelvoer verwerkt. Deze plantjes zijn vorstgevoelig. Zaaien kan van juli tot en met augustus

• Witte klaver

Komt vaak voor in het gazon of grasland. Dit plantje staat bekend om zijn sterke stikstofproductie. Zo hoef je geen extra (kunst)mest toe te voegen aan de bodem. Doordat dit plantje lekkere nectar bevat, is ze ook zeer aantrekkelijk voor bijen en hommels. Witte klaver kan toegepast worden op allerlei gronden. Zaaien kan van maart tot en met juli.

• Winterrogge

Het grote voordeel van winterrogge is dat deze nog laat op het jaar gezaaid kan worden. Het bedekt de bodem vrij snel, en heeft een goede doorworteling. Deze plantjes zijn winterhard.

Bekijk onze aanraders 👇