Het enten van groenteplanten

We zien een evolutie bij de jongere tuiniers waarbij men steeds meer zelf groenten wil telen met een zo groot mogelijke opbrengst, en een zo klein mogelijke kans op ziektes.

Eén van de ontwikkelingen is het ziekteresistent maken van de groenteplanten. Zo zijn er al tal van verschillende aardappelrassen zoals de Carolus, Texla of Sarpo Mira die resistent zijn tegen de aardappelplaag. Een andere ontwikkeling die de laatste jaren serieus in opmars is, is de verkoop van geënte groenteplanten. Waar dit zich een tiental jaar geleden nog beperkte tot één enkel ras tomatenplanten kan je nu al komkommer, paprika, meloen, aubergine en verschillende tomatenrassen in geënte vorm kopen.

Wat is een geënte plant?

Net zoals bij bijvoorbeeld fruitbomen wordt een bepaalde groente geënt op de onderstam van een andere plant (die zeer groeikrachtig is). Dit is een volledig manueel proces waar geen chemische stoffen aan te pas komen.

Het doel is om de eigenschappen van beide planten te combineren, en zo de opbrengst en ziekteresistentie van de topplant te verhogen. In principe kunnen alle planten van eenzelfde familie op elkaar geënt worden. Zo kwam er enkele jaren geleden bijvoorbeeld de “Tomtato” op de markt: een tomaat geënt op een aardappelplant. Persoonlijk zie ik geen nut in het combineren van een tomatenplant met een aardappel. Maar het is wel een leuke nieuwigheid.

Waarom enten?

Het enten van groenteplanten heeft eigenlijk alleen maar voordelen:

• Opbrengst: 

Je hebt een hogere opbrengst, en kan langer oogsten. Reken al snel op een dubbele opbrengst van wat je gewoon bent (8 trossen/tomatenplant van >10meter hoog)

• Kwaliteit: 

Je krijgt een zeer sterk groeiende, gezonde plant die resistent is tegen heel wat vaak voorkomende ziektes, en zeer goed voedingsstoffen uit de grond opneemt. (Chemische) bestrijdingsmiddelen worden dus dikwijls overbodig.

Zoals altijd is er wel één nadeel: geënte planten zijn meestal dubbel zo duur als de gewone gezaaide planten.

Hoe gaat de Japanse kopenting in zijn werk?

Dit proces volledig uitschrijven zou enkele pagina’s in beslag nemen. Maar het stappenplan hieronder geeft je toch al de nodige info om aan de slag te gaan. We kiezen ervoor om als voorbeeld twee tomaten te enten.

1. Rassenkeuze: Meestal gaat men als onderstam een wilde tomaat gebruiken omwille van zijn groeikracht. In de professionele teelt wordt bijna uitsluitend het ras Maxifort gebruikt omwille van zijn zeer goede resistentie tegen bijna alle wortelziektes, en zijn groeikracht. Helaas is deze soort bijna niet te verkrijgen in kleine hoeveelheden. Het ras waarvan je vruchten wilt, maakt niet uit: je kan gelijk welk ras enten op de onderstam.

2. Zaai de twee tomatenrassen die je wilt combineren in goede zaai- en stekgrond, in trays of kleine potjes.

3. Wacht tot de zaden opkomen, en de plantjes goed aan het groeien zijn.

4. De onderstam snijden we best af op een hoogte van 2,5 à 3 cm, en onder een hoek van 45°. Op die manier krijg je een zo groot mogelijk contactoppervlak. De ideale diameter van de onderstam is 1,5 à 1,8 mm.

5. Doe hetzelfde met de stam. Voor de stam gaan we natuurlijk het bovenste gedeelte gebruiken.

!!!Zeer belangrijk is dat de diameters van de aan elkaar te enten plantjes gelijk is!!! Om te kunnen enten is het zeer waarschijnlijk dat beide rassen op een ander tijdstip gezaaid moeten worden om een gelijke diameter te kunnen bekomen. Omdat het aantal combinaties rassen zo groot is, is dit bijna enkel proefondervindelijk te bepalen.

6. De stam wordt nu met behulp van een entclip op de onderstam geplaatst.

7. De net geënte planten worden 5 à 6 dagen in een tunnelserre geplaatst waarbij de temperatuur (continue 20°C) en een hogeluchtvochtigheid (100%) gemonitord worden.

8. Daarna gaat de folie er voor +/-2 dagen deels af waardoor er wat ventilatie ontstaat.

9. Vanaf de 8e dag zijn de twee plantjes aan elkaar geënt, en worden ze in een gewone serre geplaatst voor verdere opkweek.

Te veel groeikracht

Geënte planten hebben zo veel groeikracht dat er dikwijls een tweede stam op dezelfde wortel opgekweekt wordt. Mijn ervaring is dat dit een meerwaarde is in de professionele kweek (meer opbrengst) maar af te raden is bij de hobbyteelt. De kans dat bij splitsing de stengel breekt of kneust, is reëel eenmaal er vruchten aan de plant beginnen komen. Je kan dit vermijden door voldoende plantafstand te houden, en vooral door de tomaten en vruchten goed te ondersteunen.

Conclusie 

Geënte planten zijn een absolute meerwaarde voor tuiniers. Eens je geënte tomaten of komkommers hebt geplant, wil je niks anders meer. Zelf tomatenplanten enten, is perfect mogelijk en beslist het proberen eens waard. Helaas zal de opbrengst nog niet te vergelijken zijn met de opbrengst van de aangekochte planten, aangezien het zaad van de onderstam die door professionele telers gebruikt wordt niet in kleine hoeveelheden verkrijgbaar is.

Nog meer handige tips & tricks om zelf to(p)maatjes te kweken?! 👇

• Zaadvaste, hybride of geënte tomaten?
• Tomaten- en paprikaplanten dieven hoe doe je dat?
• Tomaten zaaien
• Tomaten & pepers in pot planten