Tomaat coeur de boeuf, Ossenhart - persblok 10x10 cm - gezaaide plant

Cœur de Bœuf (letterlijk: ossenhart) is een verwijzing naar de vruchtvorm van deze tomatenplant. Dit is een tomatenvariant die je vooral op reis in het zuiden in de winkel kunt vinden.

Typisch voor Cœuf de Bœuf is het feit dat de vrucht van binnen naar buiten kleurt. Zijn rode interne kleur met groene vruchtwand geven bij het versnijden een kleurrijk zicht. De groen-oranje tomaten zijn knapperig met een lichtzure smaak, de rodere vruchten zijn iets voller van smaak. Zeer geschikt voor zuiderse slaatjes met mozzarella en olijfolie... We kunnen de zomer al proeven! 🍅


ALGEMEEN:
De tomaat is ongetwijfeld de populairste groente in de westerse keuken.
De plant is van oorsprong afkomstig uit Zuid-Amerika, van waaruit hij verspreidde over de hele wereld.

Hij behoort tot de nachtschadefamilie en is nauw verwant aan diverse andere cultuurplanten zoals aardappelen, paprika, aubergines...
Het is van nature een kruipende, kruidachtige en niet winterharde plant die tegenwoordig als eenjarige gekweekt wordt.

Alle delen van de tomatenplant (de bladeren, stengel...) zijn in feite giftig, met uitzondering van de rijpe vruchten. De bladeren zijn bezaaid met talrijke fijne haartjes en kliertjes, die bij aanraking de typische tomatengeur verspreiden.

PLANTEN:
Momenteel bestaan er onwaarschijnlijk veel verschillende soorten tomaten in alle maten, vormen en kleuren.
Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen zaadvaste rassen en hybriderassen.

• De zaadvaste rassen zijn tot stand gekomen door middel van een jarenlange natuurlijke selectie door kwekers of liefhebbers. Het voordeel van deze soorten is dat er zelf zaad van gewonnen kan worden (waardoor de zaden bovendien ook goedkoop zijn). Het nadeel is echter dat de uniformiteit van de planten en de vruchten soms te wensen overlaat en de productie doorgaans relatief laag is.
Deze rassen worden nog uitsluitend door amateurs gebruikt. Je vindt ze meestal in diverse kleinverpakkingen in de tuincentra.

• Hybriderassen worden door gespecialiseerde zaadfirma's geproduceerd door kruising van verschillende zogenaamde "ouderlijnen". Deze rassen garanderen een veel grotere opbrengst en hebben zeer uniforme vruchten. De zaden zijn echter wel veel duurder en er kan zelf geen zaad van worden gewonnen. In de professionele tuinbouw worden uitsluitend hybriderassen gebruikt. Er verschijnen nog elk jaar nieuwe rassen op de markt met nog betere of andere eigenschappen: hogere productie, betere smaak, ronder, dikker, speciale vormen of kleuren.. Deze rassen zijn niet vrij beschikbaar voor amateurgebruik.

De beste garantie voor een goeie start van je teelt is goed plantmateriaal. 
Onze planten zijn steeds warm opgekweekt en wij gebruiken alleen recente, hoogwaardige hybriderassen uit de professionele tuinbouw.

TEELTTIPS:

Algemeen
• Tomaten kunnen zowel onder beschutting als buiten geteeld worden. Het is echter aan te raden om ze in een serre te kweken. De serreteelt zal een veel grotere oogst opleveren en mooiere vruchten geven. Een buitenteelt is bovendien veel gevoeliger voor ziektes.
• Om wortelproblemen te vermijden, is een goede vruchtafwisseling noodzakelijk (1/4 jaar). Bij problemen met bodemmoeheid kies je beter voor geënte planten.
• Uitplanten kan vanaf het moment dat de bodem voldoende opgewarmd is (liefst boven 15°C)
• In praktijk betekent dit dat er meestal pas half april uitgeplant kan worden in de serre, in openlucht kan dit meestal vanaf half mei. Bij een temperatuur lager dan 12°C zal immers een groeistilstand optreden.
• Vroeger planten betekent daarom niet dat je ook vroeger zult kunnen oogsten!
• Tomaten zijn echte zonnekloppers, geef ze een zonnig & warm plekje.
• De plant groeit op zowat elke grondsoort, zolang deze goed gedraineerd is en rijk aan organisch materiaal.
• Geef bij voorkeur aangepaste meststoffen, met voldoende Kalium. Dit zorgt voor smaakvolle, stevige vruchten met een mooie kleur. Te veel stikstof geeft te weelderige (blad)groei en problemen met de vruchtzetting.
• Streef naar een plantdichtheid van niet meer dan 2,5 planten/m² = plantafstand 80 x 50 cm.
• Zorg dat bij het planten de kluit ± 1 cm boven de grond uitkomt. Plant de kluit zeker niet volledig onder de grond! Hierdoor vergroot de kans op voetrot.
• Geef direct na het planten ruim water (liefst verwarmd tot ± 20°C)
• Giet niet rechtstreeks aan de voet van de plant, maar in een uitgegraven goot of een ingegraven pot ernaast.

Steun
• Tomatenplanten worden klimmend gekweekt. In een serre worden ze het best gesteund door een touw.
• Maak het touw bovenaan goed vast aan de serreconstructie en zorg dat het stevig genoeg is, een plant met vruchten kan immers aardig zwaar wegen.
• Draai de stengel regelmatig rond het touw zodat deze er rond groeit. Met tomatenclips kan je de planten makkelijk aan het touw bevestigen. 
• In openlucht wordt meestal gewerkt met stokken of speciale gedraaide tomatensteunen.

Klimaat
• Zorg voor een luchtig klimaat, zodat de plant vlot kan verdampen en groeien. Dit vermindert bovendien de kans op schimmelziektes.
• Giet niet over de plant.

Bestuiving
Tomaten zijn zelfbestuivers. Dit betekent dat de bloempjes met stuifmeel moeten worden bevrucht om te kunnen uitgroeien tot tomaten. In de natuur doet de wind of insecten dit werkje. In een hobby serre moet je de bijtjes een handje helpen! Het is daarom aangeraden om elke 1-2 dagen de planten even te 'schudden'. Tik hiervoor even tegen de steunstok of het touw zodat het stuifmeel in de bloempjes los komt. Doe dit best na de middag.

Dieven
In ideale omstandigheden maakt een tomatenplant elke week 3 nieuwe bladeren en een nieuwe tros. In elke bladoksel verschijnt bovendien telkens een nieuwe scheut die we ook wel "dief" noemen. Om te vermijden dat je een dichte en bossige plant krijgt met een slechte vruchtzetting en veel kleine vruchtjes moeten de dieven daarom wekelijks verwijderd worden. Neem ze tussen duim en wijsvinger, en breek ze af. Doe dit tijdig, voor de dieven 10 cm lang zijn. Verwijder bovendien steeds de blaadjes die weleens aan het einde van een tros verschijnen.

Wil je zelf de kneepjes van het vak leren? Lees dan onze handige tutorial over het dieven van tomaten- en paprikaplanten! 

Trossnoei
Om een gelijkmatige groei en productie te verkrijgen is trossnoei aan te raden. Laat met andere worden niet te veel vruchten tegelijk aan de plant.

• Bij vleestomaten worden best maximaal vier tot vijf vruchten per tros uitgroeien.
• Bij trostomaten zeven tot acht, afhankelijk van de grootte van de vrucht.
• Bij kerstomaten is trossnoei overbodig. Verwijder bovendien eventuele misvormde vruchten in een vroeg stadium.

Blad plukken
Als de plant voldoende groeikracht heeft kunnen de onderste (vergeelde) bladeren verwijderd worden om een luchtiger klimaat te creëren. Verwijder maximaal blad tot onder de op dat ogenblik rijpende tros. Andere bladeren verwijderen is alleen zinvol bij een te weelderige groei ( bv. door overmatige stikstofbemesting) Pas vanaf september is het zinvol blad te verwijderen om de trossen bloot te maken en zo de extra zonnewarmte te benutten om de vruchten te laten rijpen.

Toppen
Normaal duurt de ontwikkeling van de vruchtzetting tot het afrijpen van de vruchten zo'n 6 (in de zomer) tot 8 weken (op het einde van de teelt). Aangezien het in de herfst steeds kouder wordt en verdere groei van de plant niet veel zin heeft, kan je de groei beter tijdig stoppen zodat de plant nog voldoende energie heeft om de laatste vruchten te laten afrijpen. Dit kan het beste door de plant te toppen. Verwijder hiervoor het groeipunt boven de laatst bloeiende tros. In de serre wordt best getopt voor eind augustus. Deze kan je dan oogsten eind oktober. In open lucht wordt best getopt na 5 trossen, of ± eind juli.

OOGST EN BEWARING:
Tomaten die aan de plant gerijpt zijn smaken het beste. Wacht echter niet te lang want de vruchten kunnen barsten of rotten.
Er mag uiteraard ook al vroeger geoogst worden, vanaf het moment dat de vruchten beginnen te kleuren. Leg de geplukte tomaten vervolgens op een luchtige plaats, eventueel met een stuk krant er op. Ze zullen vanzelf een blozend kleurtje krijgen.

Het plukken gebeurt best met de hand. Neem de vrucht in de handpalm en druk met de duim op het verdikte deel van het steeltje zodat de tomaat afbreekt. Hierdoor blijft tevens het kroontje aan de vrucht, wat de bewaring bevordert.

Bewaar tomaten best op een koele en goed verluchte plaats (bij voorkeur 12°C) en niet in de ijskast!

PROBLEMEN EN ZIEKTES:
• Neusrot: rotte plekken aan het uiteinde van de vruchten doordat de plant te weinig vocht naar de vruchten kan voeren.
Dit is eigenlijk geen ziekte maar een gebreksverschijnsel. Je leest er meer over in ons artikel over neusrot. 

• De aardappelziekte of tomatenplaag (Phytophthera): bruine vlekken op bladeren, stengel en daarna de vruchten. Dit komt vooral voor bij warme & vochtige omstandigheden. Lees onze tips om de tomatenplaag preventief te vermijden! 

• Spint, witte vlieg, mineervlieg