Start to pootaardappel
België is het land van de friet, niet verwonderlijk dat we de aardappel dan ook meerdere malen per week op ons bord voorgeschoteld krijgen. De aardappel is dan ook zeer veelzijdig: je kan er een smeuïge puree van maken of ze net krokant roosteren in de oven met een heleboel kruiden. Poffen met lekkere kruidenboter of simpelweg laten pruttelen in een verwarmend stoofpotje. Met de aardappel kan je alle kanten uit! Er bestaan dan ook nog eens ongelofelijk veel soorten aardappelen met elk hun eigen specifieke smaak en kookwijze.
Een ‘patatje’ valt altijd in de smaak. Maar deze zijn nog lekkerder wanneer je ze zelf kweekt! Om zelf aan de slag te gaan heb je pootaardappelen nodig. Deze knollen worden speciaal gekweekt om te poten in de moestuin. Ze zien er dan wel gelijkaardig uit aan de aardappelen in de supermarkt maar vergis je niet: pootaardappelen kan je niet opeten!
Zelf aardappelen kweken is makkelijk, smakelijk en je hebt zeer veel opbrengst. Het planten van aardappelen wordt ook wel poten genoemd, vandaar de term pootaardappelen. In België spreekt men vaak over plantaardappelen maar dit is geen correct taalgebruik. Beide termen verwijzen echter wel naar dezelfde soort aardappel.
Zeer belangrijk om te weten, is dat de aardappelplant giftig kan zijn. Aan sommige rassen groeien namelijk bessen. Deze mogen zeker niet opgegeten worden! Het is ook raadzaam om aardappelen die er groen uitzien niet op te eten. Deze hebben een te hoog gehalte aan Solanine in de schil, wat buikpijn en diarree kan veroorzaken. Deze aardappelen hun groene kleur is te wijten aan te veel licht.
Zelf aardappelen kweken is niet moeilijk, maar er liggen wel een aantal indringers op de loer die roet in het eten kunnen gooien. Zo kunnen de coloradokever en Phytophthora, ook wel de aardappelziekte genoemd, heel wat schade aanrichten en jouw oogst doen mislukken. Ook aardappelmoeheid, waardoor de planten slecht groeien of zelfs afsterven, komt regelmatig voor wanneer je te vaak aardappelen op dezelfde plek plant. Om dit te vermijden verwissel je maar beter regelmatig van teelt.
Tip van Marcel
Wacht drie jaar vooraleer je op dezelfde plek opnieuw start met aardappelen poten. Zorg er bij het oogsten ook voor dat je alle knollen uit de grond haalt, ook de kleintjes!
1. RASSENKEUZE
Aardappelen kan je indelen in vroege, halfvroege en late rassen. Deze indicatie slaat enkel op hoeveel tijd ze nodig hebben vooraleer je ze kan oogsten. De opbrengst is sterk afhankelijk van soort tot soort. “Vroege” rassen worden sneller geoogst, en de opbrengst is bijgevolg dan ook minder groot.
Dikwijls zijn de eisen van een hobbytuinier anders dan die van de grootschalige landbouw. Zo is de opbrengst voor de hobbyist meestal van ondergeschikt belang. Smaak en aardappelplaagresistentie daarentegen zijn dan wel weer heel belangrijk. Een mooi voorbeeld hiervan is het gekende “bintje”. Dit is een zeer populaire aardappel maar voor de hobbytuinier raden wij deze soort eigenlijk af door zijn gevoeligheid voor de aardappelplaag.
De laatste jaren werd er steeds meer ingezet op het ontwikkelen en kweken van resistente aardappelrassen. Wij hebben dan ook meerdere soorten in ons gamma die zeer goed resistent zijn, en we stellen graag enkele rassen aan je voor.
- Obama
- Carolus
De Carolus kan je herkennen aan zijn opvallende rode ogen op de schil. Deze aardappelen maken de beste frietjes, maar smaken ook goed in een stevige puree. Het zijn grotere exemplaren die je lang kan bewaren. Bewaar ze wel altijd in een donkere en koele ruimte, bijvoorbeeld in de kelder.
- Alouette
Dit aardappelras heeft een rode schil, en mooi geelkleurig vruchtvlees. Deze is zowel geschikt om te koken als te bakken. De Alouette aardappelen zijn de verbeterde versie van de Raja plantaardappelen (die niet meer beschikbaar zijn).
- Texla
Texla aardappelen hebben een mooie ronde vorm. Deze kunnen prima bewaard worden, en zijn volledig resistent tegen de aardappelziekte of Phytophthora. Dit aardappelras kan niet geteeld worden in een kleigrond.
2. POTEN EN AANAARDEN
De meeste plantaardappelen worden van maart tot midden april in de volle grond gestoken. Dit proces heet poten. Hoe lichter de grond, hoe dieper je de aardappelen moet planten. Dit mag een diepte van vijf à tien cm zijn. Als voorbereiding maak je de grond best zo luchtig mogelijk. Aardappelen wensen een ietwat zure grond, strooi dus zeker geen kalk.
- Zorg ervoor dat de toppen van de aardappelplant nog net zichtbaar zijn.
- Voorspellen ze vrieskoude? Bedek dan de volledige plant.
- Voor een grote oppervlakte kan je ook een speciale aanaarder kopen.
- Zorg voor een losse bodem. Zeker niet aanstampen dus, en ga eerst eens met een woelvork tussen de rijen aan het werk.
3. WANNEER KAN JE POTEN?
- Begin februari: zeer vroege soorten mits afgedekt of in serre.
- Maart: vroege soorten (buiten)
- April: middelvroege soorten
- Mei: Late rassen
Opgelet bij de vroege soorten. Indien er grondvorst is, kan het loof bevriezen en treedt er groeiachterstand op. Om dit te vermijden (het kan altijd nog vriezen in maart of april) kan je ofwel het loof afdekken met een vliesdoek, ofwel de aardappelen nog meer aanaarden zodat het nog verse loof bedekt wordt door een laagje aarde.
Tip van Marcel
Heb jij geen moestuin maar wil je wel graag zelf aardappelen kweken? Geen probleem, met de de potato tub zak kan je ook op een terras of balkon makkelijk zelf aan het moestuinieren slagen! Bekijk de video hier.
4. POOTGOED AANKOPEN
Het pootgoed kan aangekocht worden van begin februari tot eind maart. Een korte periode dus. Elk jaar zijn er verschillende rassen slechts beperkt verkrijgbaar door schaarste op de landbouwmarkt. Heb je jouw zinnen op een bepaald aardappelras gezet? Koop deze dan zeker tijdig aan. Hou er ook rekening mee dat je pootaardappelen best drie à vier weken laat voorkiemen. Op onze webshop kan je de pootaardappelen ook reserveren zodat je ze zeker tijdig in huis hebt!
Bij pootaardappelen wordt normaal gezien ook altijd een maat aangegeven. Die bepaalt in sterke mate de prijs en de opbrengst. Wij raden aan om altijd zo dicht mogelijk bij maat 28-35 te kopen.
1 kg pootaardappelen maat 28-35 = ± 40 stuks. Met 1 kg pootaardappelen kan je voor een oppervlakte van ± 7 m² vroege à 11 m² late aardappelen planten in jouw moestuin.
5. PLANTAFSTAND & OPBRENGST
Hoeveel pootaardappelen je nodig hebt, hangt af van hoeveel plaats je vrij hebt in de moestuin en hoeveel kilo je wenst te oogsten. Gemiddeld mag je rekenen op ongeveer 4 kg oogst per vierkante meter gezette plantaardappelen.
- Plantafstand tussen 2 rijen plantaardappelen = 60 à 70 cm
- Plantafstand in de rij = 30 cm (vroege) à 40 cm (late)
- Plantdiepte: 5 à 10 cm. Hoe lichter de grond (bv. zand), hoe dieper je de aardappelen moet planten.
Omrekenfactoren:
- 1 kg bevat ongeveer 40 knollen bij de meest voorkomende maat 28/35, en ongeveer 32 knollen bij de maat 30/40.
- Reken op ongeveer 5 knollen per m² voor de vroege, en 4 knollen per m² voor de late soorten.
- 1 kg plantaardappelen zorgt voor een gemiddelde oogst van zo’n 28 à 53 kg aardappelen (afhankelijk van de soort)
Opmerking: bovenstaande opbrengsten zijn gemiddelden, en zeer sterk afhankelijk van de grond en het ras geplante pootaardappelen. Het geeft echter wel een indicatie.
Hoe dichter je de pootaardappelen bij elkaar plant, hoe groter de kans op schimmelvorming en bijgevolg ook de aardappelplaag. Je kan dus ook bewust voor een kleinere opbrengst kiezen door de plantafstand wat groter te maken.
6. VOORBEREIDING: VOORKIEMEN EN/OF VOORPLANTEN
Pootaardappelen kiem je best drie à vier weken voor. Dit doe je door ze in een koele (± 10°C) maar lichtrijke omgeving (geen direct zonlicht) mooi open te leggen zodat ze allemaal gelijktijdig kunnen kiemen, en er geen schimmel ontstaat. Zijn de scheuten zo’n twee à vier cm groot? Dan wordt het tijd om ze in de grond te steken.
Wil jij graag primeuraardappelen kweken? Dan kan je al begin februari starten. Je kan de primeuraardappel dan begin mei oogsten. Na het voorkiemen, kan je de pootaardappelen voorplanten in de serre of in een bak in huis. Als de plantjes een vijftal cm groot zijn en de weersomstandigheden het toelaten, kan je ze op hun definitieve plaats zetten.
7. OOGSTEN & BEWAREN
Vroege aardappelen kunnen geoogst worden van zodra je de knollen groot genoeg vindt. Afhankelijk van het ras en wanneer je ze geplant hebt, kan de eerste oogst al eind mei/begin juni plaatsvinden. Vroege rassen zijn in de regel niet goed houdbaar.
De middelvroege soorten worden vooral in juli & augustus geoogst. De laatkomers in september en oktober, altijd voor de eerste vorst. Bij de middelvroege en late soorten wacht je tot het loof afgestorven is. Dit zorgt ervoor dat de aardappelen afharden, en veel langer zullen bewaren. Meer tips voor het oogsten? 👉 "Aardappelen oogsten & bewaren".
Tip van Marcel
Verwijder alle aardappelen uit de grond, ook de kleine knolletjes. Deze kunnen er anders voor zorgen dat de aardappelplaag het jaar nadien doorgegeven wordt.
In het verleden werd het loof dikwijls verwijderd via chemische middelen. Dit zorgde ervoor dat de aardappel vroeger begon af te harden waardoor er minder kans was op, en minder besproeid moest worden tegen, de aardappelplaag. Tegenwoordig blijkt dat je het loof ook gewoon kan afsnijden met ongeveer gelijkaardige resultaten. Na een tweetal weken zijn de aardappelen voldoende afgehard, en kan je ze oogsten.
Wil je de aardappelen zo lang mogelijk bewaren? Zorg er dan voor dat alle beschadigde aardappelen, hoe klein ook, uit de stapel gehaald worden. Leg de goede aardappelen voorzichtig op een donkere, koele en vorstvrije plaats. Zorg er ook voor dat ze zeker niet nat kunnen worden!
Voer je bovenstaande richtlijnen uit dan kan je tot maart van het daaropvolgende jaar jouw aardappelen bewaren. Daarna gaat de kwaliteit achteruit, en kunnen we opnieuw beginnen uitkijken naar de eerste primeuraardappelen!
8. MESTSTOF
Opgelet indien je enkel bemest met koe- of stalmest! Hierin zit veel stikstof die ervoor zorgt dat je veel loof krijgt. En hoe meer loof, hoe groter de kans op schimmels en dus de aardappelplaag. Daarnaast zal te veel stikstof nefast zijn voor de kwaliteit van de aardappel. Deze zal minder smaakvol en bloemig zijn.
Aardappelen vragen vooral kaliumrijke meststoffen zoals Vinasse Kali of Patentkali. Een tekort aan kalium zal ervoor zorgen dat de aardappelen glazig worden, en de houdbaarheid achteruit gaat. Het is dus een goed idee om de juiste meststof toe te voegen bij het aanaarden!
Overtuigd om te starten met pootaardappelen of op zoek naar een geschikte aardappel voor jouw moestuin? Neem dan zeker eens een kijkje in ons ruim assortiment!
Tip van Marcel
Aardappelen nooit kalken!
Wil jij de potato master worden? Lees dan zeker deze artikels! 👇
• Pootaardappelen: welke rassen kiezen?
• 6 resistente pootaardappelrassen
• Aardappelen voorkiemen
• Aardappelen poten of planten
• Aardappelen oogsten & bewaren
• De aardappelplaag of Phytophthora
Meer info? Ontvang al onze tuintips rechtstreeks in je mailbox!
We mailen je alleen handige weetjes, groene adviezen en onze beste promoties & kortingen. Je ontvangt 'm ongeveer 1x per week en je kan op elk moment uitschrijven.
Geen spam, beloofd 🤞